Dlaczego średniowieczni ludzie tak często podejmowali temat śmierci?

 

To czas licznych wojen plus epidemii oraz pandemii. Czarna śmierć pochłonęła podczas trwającej w latach 1347-50 epidemii w samej tylko Florencji ponad 100 tysięcy ludzi. W Europie - ponad 30 milionów. Z wojnami oraz chorobami były związane krótkie życie ( ok. 30 lat) oraz nędza i głód. 


Danse macabre - Michał Wolgemut




Ważne motywy związane z pojmowaniem śmierci w średniowieczu:


1. Pytanie: gdzież podziali się ci wszyscy, którzy niegdyś napełniali świat swym przepychem?


2. Przejmujące grozą przedstawienie rozkładu całej piękności ludzkiej


3. TANIEC ŚMIERCI: śmierć porywa za sobą ludzi każdego wieku i stanu!


Do wyobrażenia śmierci wkracza nowy element. Podniecający i fantastyczny: zgroza, która wyrasta z warstw świadomości przenikniętych straszliwą trwogą przed zjawami i która wywołuje zimny pot strachu. 


Guyot Marchand ozdobił drzeworytami w 1485 roku pierwsze wydanie Le Danse macabre. Były one prawdopodobnie naśladownictwem najsłynniejszego ze wszystkich Tańców Śmierci, przedstawionego w 1424 roku na malowidle ściennym w krużgankach cmentarza Niewiniątek w Paryżu. 


Pierwotny Taniec Śmierci ukazywał jedynie mężczyzn. 

Do nich przede wszystkim, jako do nosicieli wszystkich ziemskich godności i zawodów, odnosił się z natury rzeczy zamiar udzielenia lekcji równości społecznej wraz z napomnieniem o przemijaniu i marności spraw doczesnych. 


Guyot Marchand dał jako dalszy ciąg swego wydania Taniec Śmierci kobiet, do których wiersze napisał Martial d'Auvergne, a oto fragment, w którym mała dziewczynka wola do matki: "Strzeż pilnie mojej lalki, moich zabawek i mojego pięknego ubranka". I co ciekawe, akcenty z życia dziecięcego występują w literaturze późnego średniowiecza rzadko. 


Śmierć przedstawiona w postaci rozkładającego się trupa zapraszała do tańca różnych ludzi: przedstawicieli wszystkich stanów. Bez względu na płeć, wiek czy stan majątkowy. Tańczący tworzyli makabryczny korowód.


Upowszechnienie motywu śmierci w sztuce miało przypominać o nicości ziemskiego życia i wszystkich jego wartości: piękna, bogactwa, zaszczytów. Bez względu na zasługi i miejsce zajmowane w społeczeństwie.


#dansemacabre #taniecśmierci

Komentarze